Mesleğim gereği engellilerle ilgili gelişmeleri yakından takip ederken, konuyu bilen ve yaşanan sorunların çözümü için çalışan dostların anlattıklarını haber ya da yorum olarak kamuoyuna duyurmaya çalıştım. Yazının sonunda söylemem gerekeni hemen söylemek istiyorum: -Sorun, engelli olmak değil; asıl sorun, engellilerin önündeki engelleri kaldırması gereken ama bunu yapmayan ‘engelliler’dir! Dünyada sayıları milyarla ifade edilen engelli yaşıyor. İnsan haklarının önemsendiği ve toplumun her kesimine (özellikle de engellilere) yaygın ve kaliteli hizmet sunan ülkelerde engelli olanlar en az sorunla sürdürüyor hayatını. Kesin bir rakam yok Türkiye’de ne yazık ki engelli nüfusu konusunda net bir sayı yok. 20 yıl önceki TÜİK verilerine göre nüfusun yüzde 12,29’u engelliydi. Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının 2016 yılındaki Türkiye Sağlık Araştırması da net bir sayı koyamadı ortaya. Nüfusumuz içinde “Temel aktiviteler zorluğunu sürekli yaşayan kişiler”in oranın yüzde 16,2 olarak belirtenler de var. Genel olarak anılan oran, “Türkiye’de yaşayan engelli kişi sayısı nüfusun %10’undan fazladır” şeklindedir. Bu da sayının en az 8.5 milyon olduğunu gösteriyor. Bir başka kaynağa göre, “Ulusal Engelli Veri Taban'ına göre engelli birey sayısı 1.559.222. (Ancak resmi olmayan rakamlara göre %13 düzeyinde, 9 milyon olduğu söyleniyor) Başlıca sorunlar Engellilerin yaşadığı sorun çok ama öne çıkanları şöyle özetlemek mümkün: -Bakış açısı: Sorunları çözme yerine acıyarak bakma… -Ulaşım: Toplu taşıma araçları ve yaya kaldırımlarında zorluklar, ses sistemleri… -Eğitim: Araştırmalara, raporlara yansıyan rakamlara göre engellilerin eğim gören nüfus içindeki sayısı, nüfus içindeki oranın çok gerisinde. -Sağlık: Rehabilitasyon hizmetleri, yardımcı cihaz,  tıbbi sarf malzemesi gibi hayati öneme sahip ihtiyaçlar ya karşılanmıyor veya yetersiz. -İstihdam: Türkiye’de kamuda engelli memurda yüzde 3, işçiler için kamuda yüzde 4, özel sektörde yüzde 3 engelli çalıştırma zorunluluğu olmasına rağmen buna uyulmuyor. İstihdam verileri İstihdam konusu biraz açacak olursak; işyerindeki fiziki engeller ve yöneticilerin tutumu, önyargılar, vasıfsız işlerde düşük ücretle çalıştırma, terfi konusunda yok sayılma gibi sorunlar yaygın biçimde görülüyor. Engelli bireylerin işgücüne katılım oranının açıklanan en son istatistiklere göre yüzde 22.1 düzeyinde. HAK-İŞ Genel Başkanı Mahmut Arslan’ın verdiği bilgilere göre, “Ülkemizde son 20 yılda tüm politikalar ve uygulamalar aracılığıyla kamuda istihdam edilen toplam engelli sayısı 190 bine yükselmiştir.”  Buna göre, “Ülkemizde engelli çalıştırmakla yükümlü olan işyerlerinde çalışan engelli birey sayısı 2002 yılında kamuda 16 bin 668 kişiyken, 2022 yılında 21 bin 705 bin kişiye yükselmiştir. Özel sektörde ise 2002 yılında 28 bin 953 bin engelli birey istihdamda yer alırken, 2022 yılında toplamda 107 bin 715 kişiye yükselmiştir.” Arslan’ın tüm engellileri sendikal örgütlenmeye davet etmesi, bu alandaki eksiklerin giderilmesi bakımından önemsenmeli. Son sözümüzü bir kez daha aktaralım: -Sorun, engelli olmak değil; asıl sorun, engellilerin önündeki engelleri kaldırması gereken ama bunu yapmayan ‘engelliler’dir!