[simple-author-box]
Ülkelerin, şehirlerin dününe damga vuran, bugüne gurur ve onur taşıyan yapıları, mekanları vardır. Hasanoğlan Köy Enstitüsü işte bu tür kurumlardan, mekanlardan biri.
6 yıl önceki yazımdan
Daha önce yazdığım bir yazıda şunları anlatmıştım:
Türkiye; savaş yorgunu bir imparatorluk bakiyesinin üzerine kurulurken, o yıpratıcı, yok edici sürecin savurduğu hayatlar nice acılara boğuldu. Cepheye gidip dönemeyenler, dönerken ‘Han Duvarları’nda yitenler, esir düştüğü topraklarda bitenler vardı.
Anadolu’nun yoksul insanları, bu paramparça olmuşluğun çaresizliğiyle kıvranırken, Gazi Mustafa Kemal Atatürk öncülüğünde gerçekleşen anti emperyalist Kurtuluş Savaşı ve ardından kurulan Cumhuriyet aydınlığına destek verdi.
Artık yeni bir kurtuluş savaşı vermek; yoksulluğu, cehaleti yenmek gerekiyordu…
Bu büyük idealin ürünü olarak Köy Enstitüleri doğdu. Bunlar içinde adı en çok bilinen, en çok öne çıkan Hasanoğlan Köy Enstitüsü idi…
Sonradan adı “Hasanoğlan Atatürk Öğretmen Okulu’ olan Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü, açılan 15. köy enstitüsü idi. Ankara’da bir köy enstitüsü kurulması yönündeki kararın ardından Milli Eğitim Bakanlığı İlköğretim Müdürü İsmail Hakkı Tonguç, Ankara Milli Eğitim Müdürü Rasim Arslan, müfettiş Hayrullah Örs ve Ali Rıza Tümer tarafından oluşturulmuş bir komisyon tarafından yeri tespit edilen ve 1941 yılı Nisan ayında 266 Kepirtepe Köy Enstitüsü öğrencisinin Hasanoğlan'a gelip yerleşmesiyle kurulan Yüksek Enstitü, diğerlerinden farkı olarak, bu enstitülere öğretmen veya müfettiş yetiştirecekti.
Kendi okulunu, kendi işini, kendi üretimini yapan; mezunları işinin ehli nitelikli insan olarak hayata atılan Köy Enstitüleri; Birleşmiş Milletler tarafından kalkınmakta olan ülkelere örnek gösterilen bir Türk mucizesi idi. Kapatıldı…
Bugünkü konu sevindirici
Bugün yazmak istediğim konu da aynı ama en azından sevindirici…
Her ihtiyacı öğretmen ve öğrenciler tarafından karşılanan, mezun olan herkesin bir meslek ve hobi sahibi olduğu, büyük halk ozanı Aşık Veysel’in de ders verdiği Hasanoğlan Köy Enstitüsü’nde farklı bir telaş ve çalışma var şu günlerde.
Talimat Mansur Yavaş’tan
Ankara Büyükşehir Belediyesi, Başkent’in tarihine ışık tutan projeleri birer birer hayata geçiriyor.
Kültür ve Tabiat Varlıkları Daire Başkanlığı, Ankara’nın Elmadağ ilçesinde 1941 yılında inşa edilen ve yıllardır bakımsız durumda olan Hasanoğlan Köy Enstitüsü’nü yeniden canlandıracak.
Belediye Meclisinde alınan kararı sosyal medyadan duyuran Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş, “Cumhuriyet tarihinin en önemli eğitim miraslarından Köy Enstitüleri'ne sahip çıkıyoruz.” paylaşımında bulundu.
Uygulama Bekir Ödemiş’ten
Rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri ile Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü yerleşkesinde bulunan hamam, ahşap atölyesi, müzik okulu, amfi tiyatro ve müze yapılarının bakım, tadilat ve onarım işlerini üstleneceklerini belirten Kültür ve Tabiat Varlıkları Daire Başkanı Bekir Ödemiş, Çevre düzenlemesiyle birlikte yaklaşık 180 bin metrekarelik alanda restorasyon çalışması yapılacağını söyledi. Ödemiş şu bilgileri verdi:
“17 Nisan 1940 Türkiye’de Köy Enstitülerinin kuruluş tarihi, mecliste kabul edildiği tarih. Biz de 17 Nisan 2021’e önemli bir proje ile girmeyi hedefledik. Sayın başkanımızın talebi doğrultusunda Köy Enstitülerine öğretmen yetiştiren Hasanoğlan’ı yaşatmak ve gelecek nesillere anlatmak için restore etmeye karar verdik. Milli Eğitim Bakanlığı’na bu restorasyon çalışmalarının yapılabilmesi için başvurduk. Bakanlıktan gelen olumlu yazının ardından Belediye Meclisimizden de oy birliği ile çalışma yapılması kararını aldık.”
Bir nevi yeniden inşa edilecek bu tarihi mekan. Eğitim, öğretim görülen yıllardaki ihtişamına kavuşacak.
Bu arada, Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü’nün 1941 yılında başlayan inşaatında öğrenci iken çalışan 104 yaşındaki emekli öğretmen Abdullah Özkucur’unun bulunarak projeye dahil edilmesi tam bir kadirşinaslık örneği.
Önce çalışma, sonra ihale
Kültür ve Tabiat Varlıkları Daire Başkanlığı, Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü Tadilat, Mühendislik ve Çevre Düzenleme Projesi Hizmet Alım İşi için Mayıs ayı içinde ihaleye çıkacak.
İhale kapsamında; Hamam, Demir Atölyesi, Ahşap Atölyesi, 10 adet Öğretmen Lojmanı rölöve projelerinin mimari tadilat projeleri ile statik, elektrik ve mekanik mühendisliği projeleri ile bütün alana ait çevre düzenleme uygulama projelerinin hazırlanması amaçlanıyor. Hazırlanan projelerin sonunda ise uygulama ihalesine çıkılması planlanıyor.