Zile’de Elbaşıoğlu Camii, Makedonyalı Büyük İskender tarafından yaptırıldığı rivayet edilen Çaypınar Çeşmesi ve Zile Kalesi ile Kale içindeki Zile Müzesini ziyaret ettik ama benim aklım ‘Sıraçlar’da kaldı!
Necmettin Eryılmaz, tatlı dili, güler yüzü ile öyle bir anlattı ki Sıraçları, Orta Asya bozkırlarında dolaşır olduk!
Sıraç, Beydili boyuna bağlı bir Türkmen aşiretinin adı. Tokat, Sivas, Yozgat, Çorum, Amasya yörelerinde yerleşik Sıraçlar, Zile’de Hubyar Ocağı ve Anşa Bacı Ocağı olarak bilinen ocaklar içinde sürdürüyorlar yaşamlarını.
Alevi, Kızılbaş, Türkmen olarak adlandırılsalar da bunların dışında ‘Şamanist’ inancın ritüelleri ile ibadet edip yaşıyorlar. Kendileri dışında evlilik yapmama, çocuklarına Arapça / Farsça isim koymama gibi ilkeleri var…
Sıraçlar, TRT’nin belgeseline de konu olmuş ama Türkologlar, sosyologlar, psikologlar, antropologlar için müthiş bir araştırma / inceleme konusu olabilirler…
Neden olmasınlar?
- Düşeni kaldır
- Döküleni doldur
- Ağlayanı güldür
- Dar’da yalan söyleme
Diyebilen kaç kişi var dünyada?
***
Söz uzadıkça uzuyor. Bir özet yaparak veda edeyim:
Ankara’dan Zile’ye kolay vardık yol ile
Kahvaltı mükellefti börek, pekmez, bal ile
Necmettin Eryılmaz da önder oldu hal ile
Gezdik, gördük, beğendik Zile görülesi yer
Kalesi var geçmişin görkemiyle donanmış
Veni, vidi, vici’si Sezar ile onanmış
Almak için burayı nice yollar denenmiş
Önü / sonu Türklerin… Zile görülesi yer
Sıraçların mazisi Türkün ata yurdunda
Burdaysa on sekiz köy dağ/bayırın sırtında
İsterseniz onları cüret edip tartın da
Bacı, baba, dedeyle… Zile görülesi yer
Anşabacı, Hubyarlar, Beydili Türkmenleri
Her inanca hürmet var… Alevi, Sünnileri
Gayrimüslimler bile dinler öz ninnileri
İnançlar özgürcedir… Zile görülesi yer
***
Tokat, sadece merkezden ve Zile’den ibaret değil elbette. Nice özellikler, güzellikler, zenginlikler her yanına serpilmiş durumda. Tokat'ın her yerini görmem gerek diyenler en az bir haftalık tatil planı yapmalı. Merkez’i görüp dönmek isteyenlerin işi kolay. Çünkü bir asırlık mazisi olan çoğu yeri 900 adım atarak gezmek, görmek mümkün!