[simple-author-box] Anahtarı bizde olan yazılım ve radyolink Türkiye her şeye rağmen aydınlık bir geleceğe doğru yol alıyorsa, bunda, bu ülkeye aldığından fazlasını verenlerin katkısı çok büyüktür. Böylesine fedakar, üretken ve Türkiye sevdalısı isimlerin, kurum ve kuruluşların sayısı artıyor. Bu yazı onların öyküsü bir anlamda… Sevindiren mesajlar Uçtan Uca Yerli ve Milli 5G projesinin kritik bileşeni radyolink. Projenin Grup Lideri Ahmet Kurt, hedeflerini ve gelinen noktayı Türkiye’nin lehine iddialı ve sevindiren mesajlar verdi: “Türkiye’nin yerli ve milli 5G baz istasyonu ve onu anahtarlayan sistemi var. Önümüzdeki on yılda Türkiye’nin Samsung’unu yaratmayı hedefliyoruz… Bizim yaptığımız çalışma alanlarındaki bazı ürünlerin ithalatı BTK tarafından yasaklandı. Bu da ortaya koyduğumuz ürünün başarısını gösteren bir gelişmedir. Ürünlerin sadece yurt içinde pazar bulması önemli değil. Biz, ‘Global pazarda ürünümüz yerini alsın, Huwai ve benzeri firmalara rakip olacağız’ diyoruz. İddiamız bu.” Süreç nasıl başladı? Yeni bin yıla girildiğinde haberleşme sektöründe yerlilik oranı yüzde 70’in üzerinde iken, ilginçtir,  2017 yılına gelindiğinde bu oran yüzde yarım seviyesine geriledi. Hem de neye rağmen? Son yapılan 4,5 Frekans ihalesinde BTK’nın yerlilik oranı şartı koymuş olmasına rağmen. Yani ihale şartnamesindeki koşul uygulanmamış. Ancak öyle bir gelişme olur ki; haberleşme sektöründeki yerlilik oranını yükseltmeye yönelik olarak yerli üreticileri bir araya getirmek, kapasiteyi görmek, üretilebilecek ürünleri HTK sinerjisi ile üretmek için BTK’nın  desteği ile OSTİM OSB önderliğinde, 123 firmanın katılımı ile “Haberleşme Teknolojileri Kümelenmesi” HTK kurulur. Bugün firma sayısı 139. HTK yeni firma katılımlarıyla büyürken, Kümelenme içinde dünyaya ürün satan ama Türkiye’de ürün satamayanlar da bulunuyor! Sözleşmeye 16 imza HTK; operatörler, BTK, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile çok sayıda görüşme yapar. Bu, öylesine önemli bir süreçtir ki Ahmet Kurt gelişmeleri şöyle anlatıyor: “5G, geleceğin teknolojisidir. Bu teknolojinin uçtan uca geliştirilmesi için yola çıkıldı. HTK bünyesinde 16 firma sorumluluk alarak Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile bir sözleşme imzaladı. Bunlar arasında Turkcell, Türk Telekom, Vodofone gibi operatörler de var. Bunda amaç, işin içinde olsunlar, üretilen ürünleri görsünler ki alsınlar… Böylece, TUBİTAK desteği ile 1 Ocak 2018’de yola çıkıldı ve ürünleri geliştirme aşamasına geçildi. Altı ayda bir çalıştaylar yapıldı. Gelişmeler izlenerek sonuçlar paydaşlara ulaştırıldı. Proje, 30 Mart 2021’de tamamlanacak.” Ahmet Kurt, projenin bütçesi, süresi ve ürünleriyle ilgili bilgi verirken de şunları söyledi: “Sözleşmeyi imzaladıktan sonra TUBİTAK’a Uçtan Uca Yerli ve Milli 5G Projesi yazdık. 197 milyon TL bütçeli bir projeydi. Daha sonra revizyon gördü ve 104 Milyon TL seviyesine çekildi. 1 Ocak 2018 tarihinde de proje başladı. 36 aylık projeydi ancak pandemi dolayısıyla 3 ay uzatıldı. Ürün çeşitliliğimiz arasında radyolink dışında çekirdek şebeke dediğimiz bir ürün grubumuz var. Bu sistemlerin tamamının uzaktan denetim ve izlenmesi ile ilgili EMS yazılımımız mevcut. Ayrıca, Havelsan’ın da işin içerisinde olduğu bir başka ürün grubu var. Halk arasında baz istasyonu denilen 5G, yeni radyo dediğimiz yeni radyo geliştirme ürünü bulunuyor.” Sürdürülebilir olmalı Türkiye açısından hayati öneme sahip proje ticari nitelik kazandığı zaman ürünlerin sürdürülebilirliği önem kazanıyor. Ahmet Kurt bu konuda da şunları söylüyor: “Radyolink ile diğer Uçtan Uca Yerli ve Milli 5G Projesinde geliştirilen ürünlerin tamamının farklı bir özelliği bulunuyor. Firmaların, kurumların ve paydaşların tümü ortaya çıkan ürünlerin ticarileşmesi ile ilgili bir niyet ortaya koymuştur ve bu konuda bir kararlılık vardır. Bunun en önemli göstergelerinden biri farklı projelerde çalışan paydaşların kendi ürünlerini ticarileştirebilmesi için buna önderlik edebilecek bir firma kurmalarıdır. Bu da GTENT (Global Telekom Entegre Teknolojileri A.Ş) firmasıdır. Bu firmanın Radyolink Grubu içerisindeki pozisyonunu şöyle belirtebiliriz: Radyolink Grubunda 8 firma var. Her biri ufak tefek bazı parçalar yapıyor. Bunları birleştirdiğimiz zaman bir IP radyolink ürünü oluşuyor. Ürünü geliştirmek yeterli değil, ticarileştirdikten sonraki teknik servis, bakım, geliştirilmesi ve revizyonlarının da bir şekilde yürütülüyor olması lazım.” Ürün geliştirme Radyolink Ürün Grubunun Lideri Ahmet Kurt, radyolink ürününü geliştirmeye dönük hedeflerini şöyle anlattı: “Bu ürünü, 5. Çalıştay’da 1 kilometre mesafede denemiştik. Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı Ali Taha Koç Bey, “mesafesi daha uzak olamaz mı” demişti. 13 kilometrelik bir mesafede daha sunum yaptık ve 23 kilometre mesafeyi de denedik. İstanbul’da 7 kilometre idi ama asıl hedefimiz, Taşucu ile Kıbrıs’ı birbirine bağlayacak 90 kilometre mesafeyi aşabilecek bir radyo geliştirmek. İstanbul’da yaptığımız son sunumda radyolink ile 2 yakayı birbirine bağladık. Bağladığımız taraf ormanlık alan olduğu için internet yoktu. Radyo üzerinden internet gönderdik. Orada bulunan üç firmanın yaklaşık 15 çalışanı Havelsan diyalog sisteminden konferansa bağlandılar. Ayrıca bir tane 4,5G, bir tanede 5G baz istasyonu kurduk. Bu baz istasyonlarından 5G telefonlardan çıkıp karşı tarafa geçtik ve anahtarlamayı yaparak ticari şebekede bağlantı sağladık. Şu anda operatörler kendi laboratuvarlarında test ediyorlar. Şunu rahatlıkla söyleyebiliriz: Artık Türkiye’nin yerli ve milli 5G baz istasyonu ve onu anahtarlayan çekirdek şebekemiz ile bakım, izleme, uzaktan erişip sistemlere müdahale olanağı sağlayan EMS yazılımımız var.