“Derde derman türküler”i dinlerken, “Cahil adem olmaz evliya olsa” diyeni de “Ağız aynı ağız diller değişmiş” diyeni de duydum!
Çünkü…
Bu âlem bir âlem!
Doğuyoruz, büyüyoruz, ölüyoruz…
Bunu biliyoruz, biliyoruz da bilmez gibi yaşıyoruz.
Her şeyin içindeyiz amma sanki dışındayız. Bunun sırrını ancak ozanlar çözer.
Erzurum ve Sivas yörelerine ait versiyonları bulunsa da TRT repertuarında Sivas adına kayıtlı olan türkü bakın ne diyor:
Geldim şu alemi ıslah edeyim
Özümü meydanda gördüm sonradan
Zaman mahlukuna meylimi verdim
Sermayemden zarar gördüm sonradan
Ozanın diline, teline dolanırsanız vay halinize! Onlar ne seni dinler ne de beni. Hatta kendisini bile dinlemez ve der ki:
Geldi bizim ele sevdi sevişti
Al kadeh ver kadeh doldurdu içti
Sadık yarim diye yeminler içti
Özü çürük imiş duyduk sonradan
“İki dinli şu cahilin sözleri” dizesi, son yıllarda yaşadığımız ve yaşamakta olduğumuz bazı hadiselere bakınca ne büyük bir sosyolojik tespittir.
Âlem sadece “Al kadeh ver kadeh doldurdu içti” türü alemcilerle değil, mayası bozuklarla da doludur! Ulu Ozan Fuzuli boşuna dememiş:
Kıtmir bir ufacık meslek alınca
Sadr-ı azam gibi payesine bak
İşin düşüp başın dara gelince
Tecrübe eyle de mayasına bak
Mayası bozuklara bu bodoslama dalış laf olsun diye değildir. Çünkü ne olursa olsun;
Nadana sır ver de aç bir arayı
Başına dar eyler geniş dünyayı
Veledi zinadan umma vefayı
Tohumu kimindir tanesine bak
Ve yine bu günlerde ne yazık ki İslam dünyasında görülen ‘cehalet’, şahsiyeti doğrudan ilgilendiriyor. Ben demiyorum!
Cahil adem olmaz evliya olsa
Kamile fırsat ver, eşkıya olsa
Fuzulî de der ki akraban olsa
Geşt ü güzar eyle hanesine bak
İnsan gibi toplum da doğa da sürekli değişiyor. O değişikliği görenler duyarsız ise geçip gidiyor. Gören bir ozan ise saza, söze doluyor gördüklerini. Davut Sulari, “Battal Gazi Diyarına Uğradım” derse gerisini nasıl getirir bakalım:
Battal Gazi diyarına uğradım
Diyar aynı diyar iller değişmiş
Kılıç aldım çalı çırpı doğradım
Eller aynı eller kullar değişmiş
Malatya kayısı şekerparesi
Silinmez münkirin kalbi karası
Sarılır mı her hastanın yarası
İlaç aynı ilaç eller değişmiş
Aldığım yazıyı Edibe yazdı
Elimde çöğürdü tamburdu sazdı
Söylenen makamdı güzel avazdı
Ağız aynı ağız diller değişmiş
Ozanlar olmasa âlem bir başka âlem olurdu ki yaşanası türden değil…
Sazlarına, sözlerine, dillerine sağlık…