[simple-author-box] EDEBİ tahliller Stalin’e öfke Yazarımızın edebi yolculuğunu daha da anlatalım, hayatından kesitler sunalım ki, edebi kimliğini daha iyi analiz etmemize yardımcı olsun. Büyük Kırgız yazar Cengiz Aytmatov, 12 Aralık 1928 tarihinde Kuzeybatı Kırgızistan’daki Talas eyaletindeki Şeker köyünde doğdu. Babası Torekul Aytmatov, Sovyet Kırgızistan’ında seçkin bir devlet adamı idi. Tatar kızı olan annesi tiyatro oyuncusuydu. Babası 1937’de tutuklandı ve 1938’de kurşuna dizildi. Babası Stalin zamanında kurşuna dizilerek idam edildiğinde Aytmatov henüz on yaşındaydı. Babasının ölüm şekli ve rejime destek verdiği halde infazın gerçekleşmesi, çocuk zihninde Stalin’e karşı içinde öfke büyütmüştür. Yazar olduktan sonra bile bu öfkesini hiçbir zaman açığa çıkaramasa da yazdığı her hikâye veya romanda bir başkaldırıyı bir isyanı hissetmek mümkündür. Çoğu yerde halkına seslenirken bu öfkenin etkisi görülmektedir. Doğrudan adını anmadan halkının ezildiğini, haklarının elinden alındığı, kültürlerinin yozlaştırıldığından bahseder. Halkının  “Mankurtlaştırıldığından” bahsederken bunu, bir Kırgız kadını Nayma ana figürüyle sisteme çatmadan bir hikâyenin içinde biraz da ürkerek vermektedir. O zamanın döneminde SSCB savaş halindedir. Ülkenin savaşacak olgunluktaki erkekleri cephede olunca, gençlere geri planda daha yoğun işler düşmektedir. SSCB- Komünist Parti Gençlik Örgütü’nde aktif görevler alır ve köy kolhozlarında sekreter olarak işe başlar, daha sonra öğrenim hayatı için Kazakistan’a giderek Cambul Veterinerlik Teknik Okulu’nda okur. Daha sonra Bişkek’e gider ve burada Frunze Tarım Enstitüsü’nde öğrenimine bir süre devam eder. Moskova’daki Maksim Gorki Edebiyat Enstitüsü’ne geçer ve 1956 ile 1958 yılları arasında bu şehirde okur. Okul yıllarında olduğu gibi iş hayatına atıldıktan sonraları da edebiyatla yakından ilgilenmeye devam etmiş ve 1963’te Lenin Ödülü’nü “Toprak Ana” adlı romanı ile almıştır.  Eserleri yüz yetmişten fazla dile çevrilmiş, edebiyat dünyasına 23 eser kazandırmıştır ve birçok ödül sahibidir.1966’dan sonra yapıtlarını Rusça olarak yazmıştır. Dağlar Devrildiğinde-Ebedi Nişanlı (Son romanı – 2007) Darağacı - Dişi Kurdun Rüyaları (1988) Gün Olur Asra Bedel (1980), Fuji-Yama ( Fuji Dağının Tepesi 1973) Beyaz Gemi (1973) Selvi Boylum Al Yazmalım , (1963) Elveda Gülsarı (1963) Dağlar ve Steplerden Masallar (1963) İlk Öğretmenim (1962) Cemile (1958) Yüz yüze (1957) Zorlu Geçit (1956) Toprak Ana (1963) Cengiz Han’a Küsen Bulut (1990) Çocukluğum Kızıl Elma (1964) (Hikaye) Hiroşimalar Olmasın İlk Turnalar Elveda Gülsarı (1963) Deniz Kıyısında Koşan Ala Köpek Sultan Murat Dişi Kurdun Rüyaları (1986) Kassandra Damgası (1995) (SÜRECEK)