[simple-author-box] Yeni yılın, yeniyi ve iyiyi karşılaması ve şu virüsten kurtulma umuduyla 2021’e giriyoruz. Zülfü Livaneli sözlerini de yazdığı Ada şarkısında: “Dünyayı güzellik kurtaracak / Bir insanı sevmekle başlayacak her şey” der. Ve ne çok paylaşılır bu iki dize bizde, iyiye ışık tutarmış gibi. Hayır, güzellik kurtarmaz dünyayı. Güzellik sanatın nesnesidir, kurtuluşla açınacak olan. Ve bir insanı sevmek bencilliğiyle, başlar mı hiç her şey? Bir insanı değil, insanı sevmekle belki... Ama o da değil. Neden sadece insan olsun? Sevgiyle başlar her şey, insanı da kapsar şekilde. * Dostoyevski’nin Budala romanında geçer “Dünyayı güzellik kurtaracak” sözü. Ama bu sözü slogan düzeyine taşımak, Dostoyevski ile çelişir. İppolit “Az önce dünyayı ‘güzellik’ kurtaracak dediniz, değil mi Kynaz?” diye alaycı seslendiğinde, Kynaz onun güzelliği aşka indirgeyen yaklaşımına yanıt dahi vermez. Dostoyevski güzellik kavramını bir soyutlama içinde, bağıntılarından kopararak değil; iyi ve gerçek kavramlarını kapsar nitelikte ele alır. Dostoyevski’yi bilen, kavramı bağıntısı içinde düşünme derinliğinin, bu romana özel olmadığını bilir. Ve romanın bütünü, güzelliğin kendi başına hiçbir şeyi kurtaramadığını sergiler! * “Bir insanı sevmekle başlar her şey” ifadesini, Sait Faik’in “Alemdağ’da Var Bir Yılan” öyküsünde buluruz. Bu alıntıyı böylece kullanmak, Sait Faik’i selamlamayı değil, onu reddetmeyi karşılar. Çünkü o ilkin sevgi kavramıyla başlar ve sonrasında insan özelinde devam eder: “Sevmek, bir insanı sevmekle başlar her şey.” Hemen ardından “Burada her şey bir insanı sevmekle bitiyor” der ve ilkin ortaya koyduğunu olumsuzlar. Bu öyküye alışageldik Sait Faik okumaları dışında, gerçeküstü anlatımın izini sürerek ve şiirsel dikkatle yaklaşmak gerek. Ama slogana ihtiyacımız vardır bizim. İstediğimiz gibi anlar, istediğimiz kadarını çeker çıkarırız ve aforizmacı toplum, kolay kanar bu içeriksizliğe. * Yeni yılın, ezber ve tutsaklık içinde eskinin tekrarı değil, akıl ve özgürlük içinde ilerlemenin yılı olmasını istiyoruz. O zaman işe kendimizden başlamalıyız. Düşüncemizdeki inaklara örnek olması amacıyla, her şeyi sevilen bir isimden istediğimiz kadarını çekip çıkardık ve yanlış iki dizeyle başladık. Aziz Yardımlı’nın çevirisinde Mevlana’nın “Sonlu ve Sonsuz” şiirinden, özgürlüğü içeren bir alıntıyla, 2021’i doğru dizelerle karşılayalım: Çünkü nerede Sevgi uyansa, Ölür orada Ben, o karanlık despot. Bırak gecede ölsün o, Özgürce soluk al sen şafakta.